کیست کلدوک (Choledochal cyst)
الف. تعریف :
این بیماری یک ناهنجاری مادرزادی مجاری صفراوی است که می تواند بخش خارج کبدی یا بخش داخل کبدی این مجاری را گرفتار کند . ولی اکثرا مجاری خارج کبدی (کلدوک) را درگیر می نماید .
تعریف کبد :
کبد حدود ۵/۱ کیلو گرم وزن دارد که در قسمت راست و بالای شکم، زیر دیافراگم و بالای معده و روده و کلیه راست قرار دارد . رنگ آن قرمز تیره تا قهوه ای است . قسمت های مختلف کبد به مجاری صفراوی وصل می شوند که این مجاری خود به مجاری بزرگتر خارج کبدی اتصال دارند . این مجاری راه عبور صفرا از کبد به روده کوچک هستند . مجاری صفراوی، صفرا را از سلولهای کبدی به داخل کیسه صفرا و سپس به ابتدای روده باریک می برند . صفرا باعث شکسته شدن چربی ها و تسهیل هضم بعدی آنها می شود . خون وریدی معده وروده از کبد می گذرد و کبد مواد داخل این خون را گرفته و به مواد ساده تر تبدیل می کند .
ب . علت:
شیوع این ناهنجاری زیاد نیست . در کشور های غربی یک مورد در ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار نفر است . در ژاپن این بیماری شایع تر است . دختر بچه ها ۳ تا۸ برابر پسر بچه ها به این بیماری مبتلا می شوند . علت این بیماری ناشناخته است ولی ارتباط غیر طبیعی بین مجاری صفراوی و پانکراس را عامل آن می دانند. به دلیل وجود این ارتباط غیر طبیعی ترشحات پانکراس وارد مجاری صفراوی شده و ایجاد کیست می کند . کیست کلدوک در دوران کودکی خود را نشان می دهد که به صورت دل درد و توده شکمی و بروز زردی است .
ج . تشخیص:
امروزه در بیشتر موارد تشخیص با سونوگرافی قبل از تولد یا بعد از تولد است . بیماران معمولا همه علائم بالا را ندارند .
د . درمان :
درمان این ناهنجاری با جراحی است . که در اکثر موارد بهبودی کامل حاصل میشود . در عمل جراحی کیست همراه با کیسه صفرا برداشته می شود و مجاری صفراوی خارج کبدی به روده پیوند زده می شود به طوری که مواد موجود در روده نتواند به مجاری صفراوی کبدی وارد شود ولی جریان صفرا به روده به راحتی صورت گیرد.